Transport towarów poza terytorium Polski może być problematyczny. W zależności od miejsca docelowego, stosuje się różne procedury. Obowiązkowe jest również gromadzenie wielu dokumentów. Wewnątrzwspólnotowa Dostawa Towarów (WDT) wiąże się jednak z mniejszymi wymogami niż eksport w znaczeniu szerszym (tj. poza granicę UE). W artykule odpowiemy na następujące pytania:
- Czym jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów?
- Czy WDT umożliwia nieograniczony transport w graniach Unii Europejskiej?
- Jakie dokumenty będą Ci potrzebne, aby legalnie przewozić towar?
- Czy istnieje możliwość skorzystania z preferencyjnej stawki 0% VAT?
Czym jest eksport?
Eksport w potocznym rozumieniu to sprzedaż towarów lub usług tworzonych lub oferowanych w danym kraju innym podmiotom zagranicznym. Prawo podatkowe Unii Europejskiej uszczegóławia to pojęcie wskazując na dwa ujęcia – szersze i węższe. W szerszym znaczeniu eksport to sprzedaż towarów i usług poza terytorium Wspólnoty Europejskiej, potwierdzona przez urząd celny.
Eksport a wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
W węższym znaczeniu, przybiera formę Wewnątrzwspólnotowej Dostawy Towarów i jest definiowany w Ustawie o podatku od towarów i usług. Według niej jest to wywóz towarów z Polski na terytorium innych państw UE. Polega na transporcie towarów z danego państwa na rzecz podatnika, który prowadzi działalność gospodarczą, na teren innego kraju wspólnoty Unii Europejskiej. Skutkiem tego jest przeniesienie prawa własności. Obie strony transakcji są zobowiązane do rozliczenia podatku VAT UE.
Czasami przy transakcjach łańcuchowych poza UE pojawia się wątpliwość, czy czynności eksportowe można uznać jako WDT. Przykładowo polski podatnik VAT UE transportuje towar na Litwę, a następnie do Chin. Aby zweryfikować czy jest to wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów czy eksport, należy zbadać zamiar sprzedającego. Jeżeli od początku chciał dokonać przewozu towaru na terytorium Chin, to będzie to eksport z magazynowaniem na terytorium Litwy. Jeżeli zaś z dokumentów nie wynika, że towar miał być eksportowany dalej do Chin, będzie to WDT.
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów – warunki
Aby wywóz określonych towarów mógł być rozumiany jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, strony umowy muszą spełnić następujące warunki:
- Kupujący musi odprowadzać podatek od wartości dodanej lub być osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej. Kraj jego pochodzenia musi być jednym z krajów członkowskich UE – innym niż Polska.
- Sprzedawca musi być podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą, który nie korzysta ze zwolnień dotyczących podatku VAT oraz jest zarejestrowany w VAT UE.
Obowiązek podatkowy – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
Obowiązek podatkowy w przypadku WDT powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak, niż 15 dnia miesiąca kolejnego po tym, w którym dokonano dostawy towarów.
Przykład:
- Transport towarów z Polski do Niemiec wykonano 18 października. Fakturę wystawiono 17 listopada. Obowiązek podatkowy powstał 15 listopada.
- Jeżeli faktura zostałaby wystawiona w dniu transportu, obowiązek podatkowy powstałby 18 października.
Rozliczenie VAT 0%
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów umożliwia rozliczenie podatku w preferencyjnej stawce 0%. Jest to możliwe, pod warunkiem, że:
- Podatnik dostarczył towar kupującemu, który posiada właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Nadawany jest przez każde z państw wchodzących w skład Wspólnoty Europejskiej i zawiera dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej.
- Podatnik posiada dowody, że towar został wywiezione z terytorium kraju i dostarczony do nabywcy na terytorium jednego z państw UE. Musi je przedstawić przed terminem złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy. Ten fakt potwierdzić może:
- Dokumentacja przewozowa otrzymana od przewoźnika, która jednoznacznie wskazuje, że towar dostarczono do miejsca docelowego.
- Specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.
- Podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów – jak ją dokumentować?
Rozliczenie w formule 0% VAT wymaga okazania dokumentacji, która potwierdzi transport towaru z jednego, do drugiego kraju Wspólnoty Europejskiej. Ustawa o VAT określa w dość ogólny sposób wymaganą dokumentację.
W przypadku wywozu towarów przez podatnika lub nabywcę, przy użyciu własnego środka transportu, podatnik powinien posiadać dokument zawierający co najmniej:
- dane i adres firmy lub miejsca zamieszkania podatnika i nabywcy,
- jeżeli adres jest inny, niż adres siedziby działalności lub miejsca zamieszkania nabywcy – dane dotyczące miejsca do którego towar jest przewożony,
- wyszczególnienie towarów i ich liczby,
- potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę,
- dane dotyczące środka transportu, który wywozi towary.
Należy również posiadać kopię faktury oraz specyfikację towaru, jeżeli faktura jej nie określa. Faktura powinna zawierać takie informacje, jak:
- dane obu stron (sprzedającego i kupującego),
- indywidualny numer faktury,
- miejsce i datę jej wystawienia,
- nazwę towaru,
- liczbę przewożonych sztuk,
- wagę towaru,
- jego wartość,
- określenie warunków dostawy.
Dodatkowa dokumentacja
W niektórych przypadkach, gdy niemożliwe jest uzyskanie jednoznacznego potwierdzenia dostarczenia towaru do kupującego, dowodami może być:
- korespondencja handlowa z nabywcą oraz jego zamówienie,
- dokumentacja dotycząca ubezpieczenia i kosztów transportu,
- dokumentacja potwierdzająca zapłatę za towar,
- dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium innego państwa członkowskiego UE.
W postępowaniu podatkowym dowodem jest wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy i nie jest sprzeczne z prawem – np. księgi podatkowe, deklaracje, zeznania, opinie biegłych, dane z oględzin.
