Działalność gospodarcza kojarzy nam się z górami papierów i formalności do dokonania, co często już na wstępie odstrasza potencjalnych przedsiębiorców. Dochodzą do tego koszty na rzecz fiskusa i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i mimo świetnego pomysłu na dobrze prosperujący biznes – poddajemy się. Ale niekoniecznie musi to tak wyglądać! Od 2018 roku w polskim prawie funkcjonuje działalność nierejestrowana. W tym artykule odpowiemy na następujące pytania:
- Czym jest działalność nierejestrowana?
- Kto może rozważyć tę opcję?
- Jakie są obowiązki osoby prowadzącej działalność nierejestrowaną?
- Co się stanie jeśli przekroczysz limit dla działalności nierejestrowej?
Dodatkowo przedstawiliśmy wady i zalety działalności nierejestrowanej.
Czym właściwie jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana – po pierwszym zetknięciu się z tym określeniem możemy ujrzeć światełko w tunelu i wymazać z naszej głowy obraz udręczonego przedsiębiorcy, zmagającego się ze stosami papierów koniecznymi do prowadzenia działalności gospodarczej oraz kosztami z nią powiązanymi. Od 30 kwietnia 2018 roku w Polsce możliwe jest założenie działalności nierejestrowanej. Polega ona na prowadzeniu handlu lub świadczeniu usług bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej. Z tego udogodnienia mogą skorzystać osoby, które chciałyby spróbować swoich sił w biznesie bez dodatkowych zobowiązań wobec fiskusa czy ZUS-u. Celem wprowadzenia działalności nierejestrowanej do polskiego prawa jest stworzenie warunków do podjęcia działalności gospodarczej oraz przede wszystkim pomoc początkującym przedsiębiorcom i tym, którzy wykonywaną działalność będą traktować jako zajęcie dodatkowe.
Kto przykładowo mógłby rozważyć opcję działalności nierejestrowanej?
Przede wszystkim osoby, które okazjonalnie sprzedają na portalach jak OLX, czy na coraz popularniejszym wśród Pań portalu Vinted. Dodatkowo, osoby, które zajmują się czymś hobbystycznie i chciałyby z tego powodu uzyskać jakiś przychód – w tym również korepetytorzy lub osoby, które pracują na etacie i chcą dodatkowo zarobić.
Z przepisów o działalności nierejestrowanej mogą skorzystać osoby fizyczne, które nie wykonują działalności w spółce, a ponadto w ciągu ostatnich pięciu lat (60 miesięcy) nie prowadziły firmy.
Ograniczenia związane z działalnością nierejestrowaną
Najważniejszym ograniczeniem przy prowadzeniu tego typu działalności jest kwota uzyskanego przychodu przez osobę fizyczną w skali miesiąca. Z przepisów o działalności nierejestrowanej możemy skorzystać wtedy, kiedy przychód, a więc suma należnych nam kwot, nie przekracza miesięcznie 50 procent kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2021 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 2800 zł brutto. W wyniku czego limit, którego powinniśmy się trzymać stanowi więc kwota 1400 zł.
Dodatkowo rozważając opcję nierejestrowanej działalności powinniśmy pamiętać o tym, że nie powinna ona obejmować takiego rodzaju działalności, który wymaga koncesji, licencji lub pozwolenia.
Działalność nierejestrowana – obowiązki
- Mimo działań na małą skalę, jeśli już zdecydujesz się na prowadzenie działalności nierejestrowanej, w świetle przepisów prawa cywilnego jesteś przedsiębiorcą. Co z tego wynika? Przede wszystkim fakt, że w relacjach z konsumentami jesteś traktowany jako przedsiębiorca i masz z tego tytułu obowiązki, m.in.:
- Obowiązek rozpatrzenia reklamacji lub naprawy wadliwego towaru;
- Respektowanie prawa konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa (np. w Internecie, na odległość) bez podania przyczyny w ciągu 14 dni.
- Kolejnym obowiązkiem osoby prowadzącej działalność nierejestrową jest prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży. Czym ona jest? W skrócie rejestrem sprzedaży na dany dzień, w której ujmuje się najważniejsze informacje takie jak: datę sprzedaży, czy jej wartość. Moje pozytywne spostrzeżenie co do tego obowiązku to fakt, że pomaga ona w kontrolowaniu momentu przekroczenia limitu dla działalności nierejestrowej.
- Swoje przychody uzyskane z działalności nierejestrowej należy rozliczać w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej (po odliczeniu kosztów takich jak np. zakup surowców do produkcji wyrobów).
- Jako przedsiębiorca jesteś zobowiązany również do wystawiania faktur lub rachunków na żądanie kupującego. Należy się na taką okoliczność przygotować. Przy sprzedaży nierejestrowej wystarczy, że podasz na dokumentach swoje imię i nazwisko.
Co się stanie jeśli przekroczysz limit dla działalności nierejestrowej?
Po przekroczeniu w danym miesiącu limitu przychodu, należy formalnie zarejestrować działalność gospodarczą. Musi to nastąpić w ciągu 7 dni od dnia, w którym limit został przekroczony. Najprostszą formą wywiązania się z tego obowiązku jest złożenie internetowego wniosku do CEIDG o założenie działalności gospodarczej.
Działalność nierejestrowana – wady i zalety
Zalety:
- możesz osiągać dochody z działalności, która uznawana była wcześniej za działalność gospodarczą i wiązała się z wieloma obowiązkami (składki i inne obowiązki wobec ZUS, sposób rozliczania podatków);
- nie musisz zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), Urzędzie Skarbowym i GUS (nie będziesz potrzebował numerów identyfikacyjnych NIP i REGON);
- nie musisz płacić z tego tytułu składek na ubezpieczenia w ZUS i składać deklaracji ZUS;
- brak comiesięcznych (albo kwartalnych/rocznych) zaliczek na podatek;
- nie musisz prowadzić skomplikowanej księgowości (tylko uproszczoną ewidencją sprzedaży).
Wady:
- brak ubezpieczenia zdrowotnego, czyli prawa do opieki zdrowotnej;
- brak ubezpieczenia chorobowego, a więc prawa do zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego;
- niska kwota miesięcznego przychodu;
- konieczność przestrzegania sztywnej w ciągu roku kwoty limitu, jeśli chcemy pozostać przy działalności nierejestrowanej.
