Pracownicze Plany Kapitałowe – czyli PPK – to rozwiązanie mające na celu poprawienie jakości życia Polaków na emeryturze. W dużym skrócie, model tych pracowniczych oszczędności umożliwia gromadzenie dodatkowych środków dla pracownika. Z uwagi na to, że coraz więcej podmiotów zostaje objętych programem PPK, niejednokrotnie kwestia ta budzi wątpliwości natury praktycznej. Przykładowo: jak wygląda naliczanie stawek PPK?
Warto zaznaczyć, że obowiązek utworzenia PPK ciąży na każdym pracodawcy, zatrudniającym chociaż jednego pracownika, który podlega ubezpieczeniu emerytalnemu. W dzisiejszym artykule rozwiniemy tę kwestię, a także odpowiemy na pytania:
- czym są Pracownicze Plany Kapitałowe?
- kto i ile wpłaca?
- jak zarządzać wpłatami dodatkowymi?
- jak wprowadzić PPK w swojej firmie?
- jakie są obowiązki pracodawcy związane z udziałem w PPK?
Pracownicze Plany Kapitałowe – czym są?
Zasady tworzenia i funkcjonowania PPK reguluje ustawa z 4 października 2018 r. o Pracowniczych Planach Kapitałowych. Mimo, że weszła ona w życie już z początkiem 2019 roku, w praktyce wszystkie podmioty objęte programem mają czas na zawarcie umów z instytucją finansową o prowadzenie PPK nawet do 10 maja 2021 roku. Jak najprościej określić czym są? PPK to prywatny i dobrowolny system długoterminowego oszczędzania, dla każdego uczestnika programu tworzy się indywidualne konto.
Naliczanie stawek PPK – kto i ile wpłaca?
Na utworzonym koncie gromadzone są oszczędności, które pochodzą z trzech źródeł:
- od samego pracownika;
- od jego pracodawcy;
- z budżetu państwa.
Wpłaty pobierane z wynagrodzenia pracownika oraz te finansowane przez pracodawcę dzielą się na podstawowe oraz dodatkowe, a ich wysokość uzależniona jest od stawki procentowej, o czym w dalszej części artykułu.
Natomiast kwota składki z budżetu państwa jest stała i niezależna od wysokości wynagrodzenia pracownika. Pierwsza, tzw. wpłata powitalna wynosi 250 zł. Natomiast kolejne wpłaty – dopłaty roczne – wynoszą 240 zł w skali roku.
Naliczanie stawek PPK – wpłaty podstawowe oraz dodatkowe
Podstawowe, a równocześnie obowiązkowe stawki naliczenia PPK z wynagrodzenia pracownika mają wysokość 2%. Gdy jego wynagrodzenie nie przekracza 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku, stawka może zostać obniżona do poziomu 0,5%.
Natomiast wpłata podstawowa pracodawcy wynosi 1,5%. Pracodawca nie może zmniejszyć ani zwiększyć stawki naliczania PPK.
1,2-krotność minimalnego wynagrodzenia w 2021 roku wynosi: 3360 zł (1,2 x 2800 zł)
Aby móc skorzystać z obniżonej wpłaty podstawowej, pracownik powinien złożyć odpowiednią deklarację. Pracodawca może ją uwzględnić tylko w miesiącach, w których rzeczywiście wynagrodzenie pracownika nie przekroczyło 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. W pozostałych okresach pracodawca zobowiązany jest naliczyć składkę w standardowej wysokości 2%.
Przykład
Pani Krystyna pracuje na 1/2 etatu i zarabia 2650 zł (czyli poniżej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia), ale w grudniu dostała premię kwartalną w wysokości 800 zł i tym samym przekroczyła próg. Pomimo złożonej deklaracji obniżającej składkę podstawową do 0,5% pracodawca nalicza 2%. W kolejnych miesiącach, kiedy pani Krystyna nie będzie otrzymywała premii, pracodawca naliczy 0,5% wpłaty podstawowej.
Ustawodawca przewidział również możliwość dokonywania wpłat dodatkowych, dzięki którym zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą przyczynić się do zwiększania gromadzonych oszczędności. Wpłata dodatkowa pracownika może wynosić maksymalnie 2%, natomiast dodatkowa wpłata pracodawcy to maksymalnie 2,5%.
Podsumowując, dzięki składkom dodatkowym pracownik może zbierać na konto PPK składki o wysokości 4% ze swojego wynagrodzenia, a dodatkowo może otrzymywać składki od pracodawcy o wartości w przedziale od 1,5% (podstawa) do 4% (wpłata podstawowa + dodatkowa).
Jak zarządzać wpłatami dodatkowymi?
Poruszając kwestię dowolnego ustalania wpłat na konto PPK, nie można zapomnieć o stronie praktycznej. Jak faktycznie zdeklarować kwotę wpłat dodatkowych?
Od strony pracownika ustawodawca wymaga minimalnego działania. Składa on najzwyklejszą deklaracje, określając w niej wysokość miesięcznej wpłaty dodatkowej na konto. Natomiast obowiązkiem pracodawcy jest określanie wysokości wpłat dodatkowych w umowie o zarządzaniu Pracowniczymi Planami Kapitałowymi. Chodzi głównie o konkretne uzależnienie wysokości stawek od niedyskryminujących pracowników czynników.
Jak wprowadzić PPK w swojej firmie?
- Przygotuj się do wprowadzenia PPK – zaktualizuj oprogramowanie, wydrukuj materiały informacyjne, przeszkól pracowników.
- Wybierz instytucję finansową, która będzie gromadziła i inwestowała środki. Wybór skonsultuj z pracownikami.
- Podpisz umowę o zarządzanie i prowadzenie PPK z wybraną instytucją finansową w imieniu i na rzecz pracowników.
- Wprowadź PPK – prowadź i archiwizuj dokumentację, komunikuj proces pracownikom, przekazuj informacje do instytucji finansowej.
- Naliczaj wpłaty do PPK i przekazuj je do wybranej instytucji finansowej. Dopłaty państwa będą przekazywane przez Polski Fundusz Rozwoju.
Obowiązki pracodawcy związane z udziałem w PPK
Ustawa nakłada na pracodawców szczególne obowiązki związane z ich udziałem w PPK. Najważniejsze z nich to:
- wybór instytucji finansowej, która utworzy rachunki PPK dla pracowników;
- podpisanie z wybraną instytucją finansową umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK , w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych;
- terminowe i prawidłowe obliczanie oraz przekazywanie wpłat do wybranej instytucji finansowej;
- gromadzenie i archiwizacja dokumentacji dotyczącej PPK;
- przekazywanie pracownikom oraz wybranej instytucji finansowej informacji związanych z utworzonymi kontami PPK.
