Wraz z początkiem 2021 roku wszedł w życie tzw. podatek cukrowy. Jest to opłata od napojów zawierających cukier lub substancje aktywne, takie jak kofeina czy tauryna. Skutki wprowadzenia tej daniny publicznej odczuli wszyscy Polacy kupujący napoje wysokosłodzone. W wyniku wprowadzenia owego podatku, znacznie wzrosły ceny tych produktów.
Z drugiej strony jednak, wprowadzenie nowej opłaty ma należyty cel. Ma ona stymulować konsumentów do prozdrowotnych wyborów żywieniowych. Opłata cukrowa ma zatem dwojakie zadanie. Z jednej strony ma zniechęcać konsumentów do spożywania wysokosłodzonych napojów, a z drugiej – motywować samych producentów takich produktów do redukcji ilości cukru i substancji słodzących w nich zawartych.
W dzisiejszym artykule zajmiemy się omówieniem:
- Jakie podmioty zobligowane są do podatku cukrowego?
- Jakich produktów on dotyczy?
- Jak wyliczyć opłatę cukrową?
- W jaki sposób wywiązać się ze swoich obowiązków podatkowych w związku z podatkiem cukrowym?
Zapraszamy do lektury.
Podmioty zobligowane do zapłaty podatku cukrowego
Ustawa o zdrowiu publicznym wyróżnia trzy podstawowe kategorie podmiotów, które zobowiązane są do zapłaty podatku cukrowego. Dotyczy to tych z nich, które:
- sprzedają napoje do punktów sprzedaż detalicznej;
- prowadzą sprzedaż detaliczną napojów jako producenci, podmioty nabywające napoje w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importujący napoje spoza UE;
- zamawiają u producenta wyprodukowanie napoju objętego opłatą, a skład napoju podlegającego opłacie stanowi element umowy – obowiązek zapłaty ciąży na zamawiającym.
Obowiązek ten dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.
Jakie produkty obarczone są opłatą cukrową?
Opłata cukrowa jest nakładana na napoje z dodatkiem cukrów (monosacharydów, disacharydów środków spożywczych zawierających te substancje), substancji słodzących, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 (na przykład ksylitol, sorbitol, aspartam) czy kofeiny lub tauryny.
Z drugiej strony jednak, opłacie nie podlegają napoje, które są wyrobami medycznymi, suplementami diety czy żywnością specjalnego przeznaczenia (np. dla niemowląt). Dodatkowo podatek cukrowy nie dotyczy wyrobów akcyzowych oraz produktów, które zawierają więcej niż 20% soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego, a zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g na 100 ml napoju. Warto również wskazać, że opłacie nie podlegają wyroby na bazie mleka lub jego przetworów. Dotyczy to więc m.in. jogurtów, maślanek czy kefirów.
Podatek cukrowy – jak go obliczyć?
Podatek cukrowy składa się z dwóch części: stałej i zmiennej. Na każdy litr napoju wynoszą one:
- opłata stała: 0,50 zł za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju, lub za zawartość w jakiejkolwiek ilości co najmniej jednej substancji słodzącej,
- opłata zmienna: 0,05 zł za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju – w przeliczeniu na litr napoju.
Co więcej, napoje energetyczne – czyli takie, które w swoim składzie zawierają kofeinę lub taurynę – są objęte dodatkową opłatą w wysokości 0,10 zł w przeliczeniu na litr napoju.
Uwaga!
Przepisy dotyczące podatku cukrowego wskazują również maksymalną kwotę podatku – w przeliczeniu na 1 litr napoju. Opłata nie może wynieść więcej niż 1,2 zł.
W tym miejscu warto również wskazać, że np. napoje izotoniczne (będące roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi) czy napoje owocowe i warzywne podlegają szczególnym uregulowaniom. Jeśli zawierają one powyżej 5 g cukrów w 100 ml, nie nakłada się na nie opłaty stałej. Zatem produkty tego rodzaju opodatkowane są tylko częścią zmienną opłaty wskazaną powyżej.
Podatek cukrowy – w jaki sposób wywiązać się ze swoich obowiązków podatkowych?
Organem właściwym w sprawie opłaty cukrowej jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę podmiotu obowiązanego do zapłaty podatku. Obowiązkiem producenta, który zawarł umowę na wyprodukowanie napoju podlegającego podatkowi cukrowemu, jest poinformowanie o tym fakcie wyżej wskazanego organu. Równocześnie powinien on przekazać zamawiającemu informację o tym, że jest on zobowiązany do zapłaty podatku cukrowego.
Ważnym jest, aby wywiązać się ze swoich obowiązków w odpowiednim czasie. Zamawiający musi bowiem we wskazanym przez przepisy terminie zapłacić należny podatek. Opłatę należy wnieść do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja. Należy tego dokonać poprzez indywidualny rachunek podatkowy (mikrorachunek podatkowy). Za przekroczenie tego terminu może grozić nam niemała kara. Organ podatkowy może nałożyć dodatkową sankcję w wysokości aż 50% kwoty należnej opłaty.
Sama zapłata podatku nie jest jednak wystarczająca. Obowiązkiem zamawiającego jest także złożenie odpowiedniej deklaracji – CUK-1. Co istotne, można ją złożyć tylko elektronicznie. Co za tym idzie, koniecznym jest do tego posiadanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
