Roczne sprawozdanie finansowe to jeden z najważniejszych dokumentów sporządzanych każdego roku niemal w każdym przedsiębiorstwie. Ze względu na to, jego formę oraz treść ściśle określają przepisy prawa, o czym w dzisiejszym wpisie.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym jest roczne sprawozdanie finansowe?
- Z jakich elementów się składa i jak je sporządzić?
- Kto ma obowiązek składania sprawozdań finansowych?
Szczegóły poniżej. Zapraszamy do lektury niniejszego artykułu.
Podstawowe informacje
Kluczowym zadaniem sprawozdań finansowych jest przedstawienie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz jego wyników finansowych w skali roku za pomocą zestawień liczbowych. Mówiąc bardziej fachowym językiem, sprawozdanie finansowe dotyczy roku obrotowego, a sporządza się je na dzień bilansowy dla jednostki gospodarczej. Najczęstszą praktyką przedsiębiorstw jest dążenie do tego, aby rok obrotowy firmy pokrywał się z rokiem kalendarzowym. Wówczas dniem bilansowym jest ostatni dzień roku kalendarzowego.
Dlaczego kwestie związane ze sprawozdaniem finansowym są na tyle istotne?
Jego złożenie jest bowiem niezbędne do zamknięcia roku obrotowego i ksiąg rachunkowych. W konsekwencji stanowi jeden z najważniejszych obowiązków spoczywających na jednostkach gospodarczych.
Roczne sprawozdanie finansowe – elementy
Wytyczne dotyczące sposobu sporządzania rocznego sprawozdania finansowego reguluje ustawa o rachunkowości. Jak wskazują jej regulacje i załączniki, sprawozdanie finansowe powinno rozpoczynać się od tzw. wprowadzenia. Podaje się w nim podstawowe dane dotyczące przedsiębiorstwa, jak:
- nazwę i siedzibę firmy oraz właściwy sąd bądź organ prowadzący rejestr;
- czas trwania działalności jednostki gospodarczej (jeśli jest on ograniczony);
- okres, jakiego dotyczy sprawozdanie finansowe;
- przyjęte zasady rachunkowości, obejmujące metody wyceny aktywów i pasywów oraz pomiar wyniku finansowego.
Poza omówionym powyżej wprowadzeniem, roczne sprawozdanie finansowe powinno składać się z:
- Bilansu, czyli zestawienia aktywów i pasywów przedsiębiorstwa, które sporządzane jest na początek okresu sprawozdawczego (tzw. bilans otwarcia) oraz na koniec okresu sprawozdawczego (tzw. bilans zamknięcia).
- Rachunku zysków i strat. Jest to informacja o poszczególnych rodzajach działalności oraz ogólnym wyniku finansowym przedsiębiorstwa.
- Informacji dodatkowej albo innego dokumentu z art. 48 ustawy o rachunkowości – jest nią m.in. wprowadzenie do sprawozdania.
- Zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym – jeśli sprawozdanie podlega badaniu przez biegłego rewidenta. Pokazuje zmiany w zysku i stracie, źródłach finansowania kapitałami własnymi jednostki i ich przyczyny, przychodach i kosztach bezpośrednio związanych z kapitałem zakładowym.
- Rachunku przepływów pieniężnych – jeśli sprawozdanie podlega badaniu przez biegłego rewidenta. Ta część sprawozdania podsumowuje przepływ środków pieniężnych w danym przedsiębiorstwie przy uwzględnieniu ich źródeł i wykorzystania.
Nowa forma sprawozdań
Uwaga!
Sprawozdanie finansowe i towarzyszące mu dokumenty (a także oświadczenie o braku obowiązku sporządzenia sprawozdania) sporządza się i składa do KRS wyłącznie w formie elektronicznej. Nie ma już możliwości złożenia do rejestru dokumentów finansowych w postaci papierowej. Oznacza to więc, że sprawozdanie musi być:
- zapisane w określonej strukturze i w formacie pliku (w jednym pliku XML);
- podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownika jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – przez wszystkich członków tego organu.
Jeśli będziemy chcieli przechowywać papierową wersję sprawozdania, powinniśmy pamiętać o tym, że wydruk będzie tylko kopią sprawozdania finansowego – nie jego oryginałem.
Zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego
Sprawozdanie powinno zostać zatwierdzone w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego i złożone w ciągu 15 dni od tego momentu. Jeżeli zatem rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym – na zatwierdzenie sprawozdania mamy czas do 30 czerwca. Natomiast na jego złożenie – do 15 lipca danego roku.
Uwaga!
W związku z epidemią COVID-19 w 2021 roku obowiązują dłuższe terminy na sporządzenie, podpisanie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego, a następnie jego złożenie do KRS. Dla większości spółek (z wyjątkiem tych podlegających ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym), terminy zostały przedłużone o 3 miesiące. W związku z tym, sprawozdanie finansowe za 2021 rok (równy kalendarzowemu) należy:
- sporządzić i podpisać do 30 czerwca 2021 (termin przedłużony o 3 miesiące);
- zatwierdzić do 30 września 2021 (termin przedłużony o 3 miesiące);
- złożyć do KRS w ciągu 15 dni od dnia jego zatwierdzenia, czyli nie później niż do 15 października 2021.
Roczne sprawozdanie finansowe – kto ma obowiązek jego składania?
Obowiązkowi temu co do zasady podlegają przedsiębiorcy wpisani do rejestru przedsiębiorców KRS. Mowa zatem o spółkach kapitałowych, które zobligowane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych na mocy ustawy, jak i też osobach fizycznych lub spółkach osobowych, które wybrały pełne księgi rachunkowe jako sposób ewidencjonowania. Zatem o obowiązku składania sprawozdań finansowych decyduje nie forma prowadzenia działalności, a metoda, jaka została wybrana do ewidencjonowania przychodów i kosztów w firmie.
Można zatem uznać, że z tego obowiązku zwolnieni są wspólnicy spółek jawnych oraz spółek partnerskich, jeśli:
- przychody netto spółki ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są poniżej 2 mln euro (w przeliczeniu na złotówki) i
- spółka nie prowadzi ksiąg rachunkowych.
