Śmierć właściciela firmy nie musi oznaczać jej końca. Dzięki instytucji zarządu sukcesyjnego, przedsiębiorstwo w spadku może kontynuować działalność bez przerwy. Kluczowe jest jednak odpowiednie prowadzenie księgowości i terminowe dopełnienie obowiązków podatkowych. Ustawa z 5 lipca 2018 r. daje możliwość płynnego przejęcia działalności zarejestrowanej w CEIDG przez spadkobierców. Artykuł przedstawia, jak w praktyce wygląda zarząd sukcesyjny oraz jak prawidłowo rozliczyć firmę po śmierci przedsiębiorcy.
Zarząd sukcesyjny – co oznacza dla firmy?
Zarząd sukcesyjny to tymczasowe rozwiązanie, które umożliwia dalsze działanie firmy po śmierci jej właściciela. Osoba wskazana jako zarządca sukcesyjny odpowiada za zarządzanie firmą, kontakty z urzędami, pracownikami i kontrahentami. Może też podpisywać umowy i wystawiać faktury. Przedsiębiorstwo w spadku może funkcjonować z takim zarządcą maksymalnie przez 2 lata (lub do 5 lat – po decyzji sądu). Gdy firma zostanie przejęta przez jednego spadkobiercę, zarząd sukcesyjny wygasa wcześniej.
Przedsiębiorstwo w spadku – Jak rozliczyć podatki po śmierci przedsiębiorcy?
W przypadku śmierci właściciela, rozliczenia podatkowe przedsiębiorstwa w spadku prowadzi zarządca sukcesyjny. Podatek dochodowy rozliczany jest osobno za zmarłego i osobno za okres po jego śmierci. Formularze PIT oznacza się literą „S” (np. PIT-36S). Jeśli nie ustanowiono zarządu sukcesyjnego, obowiązki podatkowe przejmuje urząd skarbowy. Spadkobiercy muszą też pamiętać o ewentualnym zgłoszeniu kontynuacji działalności w odpowiednich urzędach.
Przedsiębiorstwo w spadku a VAT i akcyza
Firma kontynuuje rejestrację VAT, jeśli ustanowiono zarząd sukcesyjny. Faktury powinny zawierać oznaczenie np. „w spadku”. Obowiązki w zakresie VAT i akcyzy pozostają aktualne. Przedsiębiorstwo w spadku może w dalszym ciągu korzystać z numeru NIP, pod warunkiem że prowadzona jest ewidencja zgodna z przepisami. Warto pamiętać, że brak zarządcy może oznaczać konieczność wykreślenia z rejestru VAT i związane z tym problemy rozliczeniowe.
Zwolnienie z podatku od spadków i darowizn
Nabycie firmy w drodze spadku może być zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Warunkiem jest zgłoszenie nabycia do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy i kontynuowanie prowadzenia działalności przez co najmniej 2 lata. Przedsiębiorstwo w spadku musi być więc aktywne – nie wystarczy samo przejęcie majątku. Zwolnienie to dotyczy również wyposażenia, nieruchomości czy środków trwałych wykorzystywanych w działalności.
Podsumowanie
Śmierć właściciela nie musi oznaczać końca działalności gospodarczej. Dzięki przepisom o zarządzie sukcesyjnym, przedsiębiorstwo w spadku może kontynuować pracę i zachować płynność finansową. Kluczem jest terminowe dopełnienie formalności i odpowiednia księgowość. Zarządca sukcesyjny ma wiele obowiązków – od wystawiania faktur po składanie deklaracji podatkowych. Dlatego warto skorzystać z pomocy doświadczonego biura rachunkowego, które pomoże przejść przez ten trudny czas zgodnie z przepisami.
